Ciekawostki

Sylwetki historyczne mieszkańców Chotczy

·         Wacław – pleban Chotczy w archidiakonacie lubelskim, wymieniony przez akta watykańskie, który w latach 1325 – 1327 z 8 grzywien czystego srebra rocznego dochodu płacił co roku ofiary świętopietrza.

·         Rafał Chotecki – kanonik gnieźnieński. W 1500 roku zamienił kanonię gnieźnieńską na krakowską ze Stanisławem Karnkowskim, najznakomitszym i najbardziej zasłużonym biskupem polskim; fundator kamiennej kropielnicy w kościele w Chotczy z gotyckim napisem „Raphael can. Gnes”, ozdobionej herbem Nabram.

·         Marcin Białobrzeski – syn Janusza i Anny z Janikowskich , małżonków Białobrzskich, herbu Hebdank. Urodził się w 1522 r. w Białobrzegach, biskup sufragan krakowski, potem kamieniecki, autor „Postylli” i innych dzieł.

·         Paweł Chotecki – herbu Nabram, dziedzic Chotczy i Zawady. W latach 1484 – 1498 sprawował urząd chorążego lubelskiego, a w latach 1501 – 1515 zasiadał w senacie jako kasztelan połaniecki.

·         Paweł Chotecki – pisarz ziemski lubelski (1568-1571), sędzia lubelski (1572-1573), dziedzic Chotczy, żyjący w II połowie XVI wieku. Opis wizytacji diecezji krakowskiej odbytej w latach 1596 – 1598 z polecenia kardynała Jerzego Radziwiłła, wymienia Choteckich jako dziedziców Chotczy i plebana Choteckiego, krewnego dziedziców.

·         Kazimierz Wykowski – stolnik czerwonogrodzki, buńczuczny buławy wielkiej koronnej, chorąży pancerny księcia Franciszka Lubomirskiego, dzierżawca od tegoż Chotczy, otrzymał od biskupa Andrzeja Załuskiego pozwolenie na wystawienie kościoła. Wystawił go własnym sumptem w 1754 r. Kościół był drewniany na podmurówce, pod wezwaniem Świętej Trójcy.

·         Marcin Lubomirski – żyjący w latach 1738 – 1811, miecznik koronny, starosta kazimierski, generał major wojsk koronnych, konfederat barski, poseł sandomierski i krakowski, rotmistrz pancerny, dziedzic Chotczy słynny z rozrzutności i awanturniczego życia; fundator dębowych kościelnych drzwi zachodnich z herbem Drużyna.

·         Aleksander i Barbara Stradomscy – dziedzice Tymienicy, fundatorzy zabytkowej kolumny z 1701 r,  z Matką Boską z Dzieciątkiem na jej ręce.

·         Jan Tuźnik – wędrowny nauczyciel, uczący w Tymienicy w ostatnim dziesięcioleciu XIX wieku, absolwent seminarium nauczycielskiego w Solcu.

·         Teofil Banach – organizator i kierownik siedmioklasowej szkoły podstawowej w Chotczy w latach 19287 – 1936 do 1940 r. w Siennie; przewodniczący Tajnej Organizacji Nauczycielskiej w latach okupacji, aktywny działacz ruchu młodzieży wiejskiej. Stopień magistra filozofii uzyskał na Uniwersytecie Warszawskim. Więziony i torturowany w Warszawskiej alei Szucha i na Pawiaku, zginął w Oświęcimiu w 1941 r.

Bohaterowie II wojny światowej (walki pod Monte Cassino)

·         Józef Kozieł – syn Wojciecha i Wiktorii, urodził się 12.04.1910 r. w Niemieryczowie. Ukończył cztery klasy miejscowej szkoły powszechnej, a w 1931 r. rozpoczął służbę wojskową w Rzeszowie. Po dwóch latach przeniesiony do rezerwy. Wojsko upomniało się o niego znowu we wrześniu 1939 r., razem z tysiącami innych polskich żołnierzy znalazł się wkrótce na terenie Związku Radzieckiego. Tam trafił do armii generała Andersa i z nią przez Bliski Wschód dotarł do Włoch, gdzie jako strzelec wyborowy brał udział w walce o wzgórze Cassino. Za ten czyn otrzymał Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino, Medal Wojsk Polskich, Medal Walecznych i dwie odznaki angielskie. Po powrocie do kraju był początkowo prześladowany, ale w roku 1984 odznaczono go medalem „Za zasługi w wojnie obronnej 1939 r.” Orderu Virtuti Militari nie zdążył już odebrać, bowiem zmarł w 1989 r.

·         Józef Przepiórka – syn Antoniego i Marianny z domu Rożek, urodzony 12.02.1901 r. w Niemieryczowie. Uczestniczył w wojnie z bolszewikami w roku 1920 i w kampanii wrześniowej 1939 r. W okolicach Lwowa dostał się do niewoli. Wraz z innymi Polakami został wywieziony na Syberię. Gdy wybuchła wojna rosyjsko-niemiecka znalazł się w szeregach armii gen. Andersa na Bliskim Wschodzie. Został przeszkolony i uzyskał pozwolenie na prowadzenie samochodów wojskowych, mógł więc dostarczać amunicję na front, za co później dostał pamiątkowy medal. Za udział w bitwie pod Monte Cassino został odznaczony Krzyżem Pamiątkowym Monte Cassino. Po zwycięskiej bitwie z innymi Polakami wyjechał do Anglii. Do Polski wrócił w roku 1946 – po siedmiu latach nieobecności. Za swoje czyny został w 1990 r. odznaczony Krzyżem Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Zmarł 19.05.1992 r. w Niemieryczowie.

·         Piotr Sierpiński – syn Michała i Weroniki z domu Żołnierek, urodzony 26.04.1910 r. w Jarentowskim Polu. W sierpniu 1939 r. a więc tuż przed wybuchem II wojny światowej, dostał kartę mobilizacyjną i zgłosił się do jednostki w Kielcach, w której wcześniej odbył służbę wojskową. Walczył na południu Polski, a następnie jego oddział wysłano na wschód. Po napaści Związku Radzieckiego na nasz kraj 17 września 1939 r. wraz z tysiącami żołnierzy dostał się pod Stanisławowem do radzieckiej niewoli. Jeńców osadzono w obozie w Kozielski, skąd oficerów, lekarzy – słowem inteligencję, wywieziono do Katynia, gdzie zostali wymordowani. Z Kozielska od Piotra dotarł do rodziny jeden list, potem ci, którym udało się przeżyć, trafili stamtąd do łagru w Kazachstanie. Kiedy w 1942 r. na terenie ZSRR tworzono polskie wojsko, Sierpiński znalazł się w jego szeregach. Jak inni żołnierze dowodzenie przez gen. Władysława Andersa dotarł później na Bliski Wschód. Najpierw był Iran, potem Palestyna, następnie polskich żołnierzy przerzucono do Włoch, by razem z aliantami od południa stopniowo wyzwalali półwysep. Zdobyli też 18.05.1944 r. Monte Cassino, wśród nich był Sierpiński. Ale do Polski wrócił z Anglii dopiero w 1947 r. Zmarł 9.11.1992 r.

·         Jan Wiedro – syn Stanisława i Józefy z domu Babut, urodzony 8.08.1913 r. w Kijance i tu zmarł w 1999 r. dokładniesczych danych brak.

·         Według ustnych informacji w bitwie o Monte Cassino uczestniczyli też: Bronisław Chylak z Jarentowskiego Pola, Stefan Gajek z Zajączkowa, Bolesław Jabłoński z Zajączkowa, Jan Makuch z Siekierki.

 

Uczestnicy walk z okupantem niemieckim oraz członkowie Armii Ludowej i Gwardii Ludowej, którzy zginęli w latach 1939 – 1945 na terenie rejonu 6 i 7.

·         Baran Zygmunt – lat 20 , ze wsi Niemieryczów; zginął w 1944 r. jako skoczek partyzancki na tyłach armii niemieckiej.

·         Baryła Stefan – sekretarz Komitetu Dzielnicowego PPR w Chotczy od grudnia 1943 r. do sierpnia 1944 r.

·         Bochnacka Joanna – łączniczka Dzielnicy Nadwiślańskiej PPR Chotcza w latach 1943 – 1945.

·         Bojarski Czesław – lat 22, z Chotczy, żołnierz Wojska Polskiego; poległ na terenie Niemiec w 1945 r.

·         Czapka Władysław – lat 31, z Baranowa; poległ 28.10.1944 r. w czasie przełamania frontu przez I i II brygadę Armii Ludowej w Chotczy.

·         Figura Wacław – lat 25, z Chotczy Górnej; spalony w zabudowaniach Turbiarzów 9 sierpnia 1943 r. w Chotczy.

·         Gawroński Stanisław – oficer polityczny GL i AL., rejonu 6 i 7 Nadwiślańskiej Dzielnicy PPR – Chotcza.

·         Goźliński Jan – lat 21, z Kijanki, poległ w walce z Niemcami na Lubelszczyźnie w 1944 r.

·         Gregorczyk Stanisław – członek Gwardii Ludowej, urodzony w 1922 roku, poległ w walce z hitlerowcami w 1943 r.

·         Gregorek Helena – łączniczka Dzielnicy Nadwiślańskiej PPR Chotcza w latach 1942 – 1943, później łączniczka okręgowa i Sztabu Głównego Gwardii Ludowej i Armii Ludowej.

·         Gregorek Stefan – lat 43, z Kijanki, poległ 28.10.1944 r. w czasie przełamania frontu przez I i II brygadę AL.

·         Guzek Edward – lat 20, ze wsi Tymienica, poległ 28.10.1944 r. w czasie przełamania frontu przez I i II brygadę AL.

·         Korzeń Wacław – lat 24, ze wsi Niemieryczów; poległ 28.10.1944 r. w czasie przełamania frontu przez I i II brygadę AL.

·         Kowalik Jan – lat 25, ze wsi Chotcza, komendant oddziału GL, poległ w walce z Niemcami w Chotczy 25.03.1943 r.

·         Kruk Antoni – ze wsi Siekierka; zmarł na skutek ran odniesionych w walce z Niemcami w miejscowości Lipa na Lubelszczyźnie w 1944 r.

·         Kwiatek Ludwik – lat 28, ze wsi Białobrzegi; dowódca oddziału GL; poległ w walce z Niemcami w miejscowości Sarnówek k. Ostrowca w listopadzie 1942 r. Odznaczony pośmiertnie Krzyżem Grunwaldu III klasy.

·         Miśkiewicz Jan – lat 25, z Tymienicy, poległ w walce z Niemcami.

·         Niemczycki Stanisław – lat 34, z Chotczy Górnej, zastępca dowódcy oddziału GL; poległ w walce z Niemcami w 1943 r.

·         Pająk Eugeniusz – urodził się w 1907 r. w Tymienicy, członek Gwardii Ludowej, później dowódca oddziału Armii Ludowej, w 1945 r. po wyzwoleniu zginął z rąk reakcyjnego podziemia na terenie województwa bydgoskiego.

·         Pietruszka Władysław – lat 26, z Tymienicy, poległ w walce z Niemcami w 1943 r.

·         Płaza Tadeusz – z Tymienicy – od 1943 r. należał do Batalionów Chłopskich do zgrupowania, którym dowodził Sońta Jan „Ośka”.

·         Rogala Stanisław – członek Szarych Szeregów, kolporter prasy podziemnej na Chotczę i okolice.

·         Rybak Józefa – łączniczka Dzielnicy Nadwiślańskiej PPR Chotcza w latach 1943 – 1945.

·         Skoczylas Wacław – z Tymienicy, od 1942 r. współpracował ze zgrupowaniem Batalionów Chłopskich „Ośka”. Zginął w walce z Niemcami w styczniu 1945 r.

·         Skorek Jan – lat 26, z Baranowa, żołnierz Wojska Polskiego; poległ w walce na terenie Niemiec 22.05.1945 r.

·         Skwira Bronisław – lat 40, z Chotczy Górnej; poległ w walce z Niemcami 9.08.1943 r. w zabudowaniach Turbiarzów w Chotczy.

·         Skwira Wincenty – lat 41, z Chotczy Górnej; poległ w walce z Niemcami 9.08.1943 r. w zabudowaniach Turbiarzów w Chotczy.

·         Spyt Stanisław – lat 21, z Chotczy Górnej; poległ w walce z Niemcami 9.08.1943 r. w zabudowaniach Turbiarzów w Chotczy.

·         Śliwiak Stefan – z Kijanki, żołnierz Wojska Polskiego; poległ w walce z Niemcami pod Berlinem w 1945 r.

·         Śpiewak Stefan – lat 44, z Kijanki; poległ w czasie przełamania frontu przez I i II brygadę AL.

·         Turbiarz Mieczysław – lat 27, z Chotczy, poległ w walce z Niemcami w oddziale GL „Wilka” w Opoczyńskiem.

·         Turbiarz Piotr – lat 55, z Chotczy. Zginął we własnych zabudowaniach 8.08.1943 r. Razem z nim zostali zabici przez Niemców: Apolonia Turbiarz – lat 48, Jadwiga Turbiarz – lat 29, Franciszek Turbiarz – lat 5, Leon Turbiarz – lat 3.

·         Wólczyński Franciszek – z Tymienicy, współpracował ze zgrupowaniem Batalionów Chłopskich „Ośka” od 1940 r. Zginął w obozie w 1944 r, mając 37 lat.

·         Zima Władysław – lat 18, z Chotczy Górnej; poległ w walce z Niemcami na Lubelszczyźnie.

·         Wojtalik Władysław – syn Jana, członek Batalionów Chłopskich, uczestnik walki zbrojnej z Niemcami w latach 1939 – 1945.

·         Zagożdżon Piotr – sekretarz Komitetu Dzielnicowego w Chotczy od marca 1942 r. do grudnia 1943 r. Zginął w grudniu 1943 r.

Osoby, które zginęły w czasie  pacyfikacji, w więzieniach i obozach.

·         Bieniek Stanisław – lat 26, z Tymienicy: z rąk żandarmerii niemieckiej podczas pacyfikacji w 1944 r.

·         Czapka Antoni – lat 56, z Baranowa; 1.03.1943 r. podczas pacyfikacji w swojej wsi.

·         Figura Apolonia – lat 46, z Chotczy; zamordowana 18.01.1944 r. w Gniazdkowie.

·         Figura Stanisław – syn Andrzeja, lat 52, z Chotczy, zamordowany w listopadzie 1942 r.

·         Figura Stanisława – lat 18, z Chotczy Górnej, zamordowana 18.01.1944 r. w Gniazdkowie.

·         Figura Stanisław – lat 36, z Baranowa; 21.12.1942 r. podczas pacyfikacji wsi.

·         Filipiak Antoni – lat 50, z Kijanki; przez niemiecką żandarmerię we własnym gospodarstwie 29.08.1943 r.

·         Galacki Henryk – lat 21, z Chotczy-Józefowa; zamordowany i spalony 18.01.1944 r. w Gniazdkowie.

·         Galacki Henryk – lat 18, z Chotczy; zamordowany i spalony 18.01.1944 r. w Gniazdkowie.       

·         Juszczyk Franciszek – lat 57, z Jarentowskiego Pola; zamordowany 19.11.1942 r. Razem z siedmioosobową rodziną.

·         Kowalik Kazimierz – lat 48, z Chotczy Górnej; zamordowany 19.11.1942 r. w Zwoleniu.

·         Kucharski Bolesław – lat 23, z Kijanki; zamordowany przez żandarmerię niemiecką we wsi Okrężnica w 1943 r.

·         Łyjak Stanisław – lat 23, z Chotczy-Józefowa; zamordowany i spalony w budynku szkolnym w Gniazdkwie.

·         Magierek Stanisław – lat 23, z Tymienicy; zamordowany w Chotczy w 1943 r.

·         Mazurek Stanisław – lat 29, z Baranowa; zginął podczas pacyfikacji wsi w 1943 r.

·         Mordak Piotr            - lat 34, z Tymienicy; poległ z rąk żandarmerii niemieckiej w 1944 r.

·         Mróz Antoni – lat 45, z Baranowa; zabity w 1943 r. podczas pacyfikacji wsi.

·         Mróz Marianna – lat 41, z Baranowa; zabita 21.12.1942 r. podczas pacyfikacji wsi.

·         Nita Władysław – lat 35, z Chotczy-Józefowa; zabity przez żandarmów w 1943 r.

·         Osiecki Józef – lat 48, z Baranowa; zamordowany 21.12.1942 r. podczas pacyfikacji wsi.

·         Skwira Józef – lat 27, wieś Chotcza Górna; zamordowany 19.11.1942 r. przez żandarmerię niemiecką w Zwoleniu.

·         Szewczyk Franciszek – lat 46, wieś Chotcza Górna, zginął 18.01.1944 r. w budynku szkolnym w Gniazdkowie.

·         Wojtalik Franciszka – lat 38, wieś Chotcza Górna; zamordowana 8.08.1943 r. w Chotczy.

·         Wróbel Stanisława – lat 42, wieś Baranów; zamordowana na terenie swojej wsi 1.03.1943 r. podczas pacyfikacji.

·         Zagożdżon Piotr – lat 35, wieś Chotcza Górna, sekretarz komitetu rejonowego PPR; popełnił samobójstwo w celi więziennej starachowickiego gestapo w listopadzie1943 r.

·         Zagożdżon Władysław – lat 27, wieś Chotcza Górna, zamordowany w obozie koncentracyjnym na Majdanku w 1943 r.

·         Zima Stanisław – lat 30, wieś Baranów; zamordowany w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu w 1943 r.

W walkach partyzanckich z okupantem niemieckim w latach 1939-1945 uczestniczyli:

Chołuj Władysław, Ciesielski Marian, Figura Piotr, Jasik Jan, Kaniewski Seweryn, Kaniewski Stanisław, Kędziora Jan, Kędziora Stefan, Skiba Stefan, Skiba Władysław, Skwira Jan, Sońta Eugeniusz, Szczodry Julian, Witczak Jan, Wójcik Stanisław, Żuchowski Julian.